HỒI KÝ FPT.AI

Tôi tự thấy mình là người may mắn khi có cơ duyên gắn bó với FPT.AI và FPT Smart Cloud từ những ngày đầu. Mỗi dấu mốc quan trọng của tổ chức tôi đều có cơ hội hiện diện và tham gia, với rất nhiều lần đầu.

Chặng I – Đi tìm đường

“Trên đời này làm gì có đường, người ta đi mãi thì thành đường thôi.” (Lỗ Tấn)

Những người xây dựng nền móng dù vất vả nhưng luôn mang trong mình niềm tự hào riêng mà chắc khó ai có được. Tôi đang nói về những ngày đầu đưa FPT.AI ra thị trường, đi tìm kiếm những khách hàng đầu tiên trên chặng đường tiên phong và dẫn đầu về AI ở Việt Nam của ngày hôm nay.

Mới chỉ 5 năm trước, AI vẫn còn là một khái niệm rất mới mẻ ở Việt Nam, thậm chí mới ngay cả với người làm công nghệ chứ đừng nói đến dân non-tech như đội sales và marketing chúng tôi. Đó là cái thời gặp khách hàng nào cũng phải giải thích khái niệm AI bằng 1 cái hình đầu người, có mắt, tai, miệng và bộ não. Ấy vậy mà chúng tôi đã mang cái hình đó đi “chém” không biết bao nhiêu lần, đến nỗi chẳng cần slide cũng có thể tuôn ra chừng ấy nội dung. 

Tháng 2 năm 2018, ngày đầu tiên về Ban Công nghệ FPT, tôi hỏi sếp: KPI cho sales năm nay là gì? Câu trả lời là “Có khách hàng”. Cái KPI nghe thì đơn giản nhưng… sao sao đó. Gần chục năm làm sales chỉ biết KPI doanh thu ngần này, lợi nhuận tăng bao nhiêu phần trăm chứ chưa bao giờ thấy KPI chỉ là “có khách hàng” cả. Vậy chắc hẳn sản phẩm này siêu siêu khó bán rồi. Cũng khá hoang mang nhưng tôi quyết định dấn thân (dù gì cũng lỡ nhận lời rồi).

Kết quả năm đầu tiên, chúng tôi kí được 3 hợp đồng Chatbot, doanh thu cũng được đôi tỉ. Ơ thế là vượt kế hoạch à? 

Chặng II – Thử nghiệm

“Tất cả cuộc sống đều là thử nghiệm. Bạn càng thử nghiệm nhiều càng tốt.” (Ralph Waldo Emerson)

Các bạn nhân viên mới gia nhập FPT.AI sau này chắc đa phần biết các sản phẩm AI chủ đạo của công ty là chatbot, voicebot, OCR và eKYC; các bạn có thể không biết những sản phẩm/ giải pháp đã từng ra đời tại Ban Công nghệ nhưng sau đó không được tiếp tục phát triển vì nhiều nguyên nhân. Đó là Credit Scoring, là KnowLedge, Data management platform, hay IoT (những chú robot đồ chơi hay thiết bị điện thông minh).,..

Khi làm về công nghệ rồi, tôi mới biết rằng người ta có thể bỏ ra rất nhiều công sức và tâm huyết để phát triển và xây dựng một thứ mà không thể biết chắc chắn rằng nó có thành công hay không, có được nhiều người sử dụng hay không. Nhưng cái gì cũng có giá của nó, hợp đồng đầu tiên với khách hàng lớn nhất của chúng tôi đến thời điểm hiện tại là nhờ một sản phẩm như thế.

Về phần nhân sự, đến cuối 2019, tôi được quota tuyển thêm 1 cộng sự. Kết thúc những ngày “tự mình vui khi ký được hợp đồng, tự buồn khi vuột mất cơ hội ngon ăn”. Không phải vì sếp hay đồng nghiệp không quan tâm đến, mà đơn giản là có những cảm giác chỉ khi làm sale mới có thể cảm nhận và thấm thía.

Chặng III – Vượt khó

 “Mọi chuyện đều trông có vẻ bất khả thi cho đến khi nó được hoàn thành.” ( Nelson Mandela).

Ngày 1/4/2020, voicebot đầu tiên của chúng tôi chính thức go live cho khách hàng lớn nhất và có lẽ là thân thiết nhất của chúng tôi đến hiện tại.

Tháng 8 năm 2020, FPT Smart Cloud thành lập thì cũng là lúc Covid xuất hiện và hoành hành.

Cả nước bước vào một cuộc chiến mà ở đó, mọi sự quan tâm và lo lắng dồn về những khu vực có nhiều ca nhiễm, những điểm nóng của dịch bệnh, vắc xin và cả những giải pháp công nghệ hỗ trợ cho việc phát hiện và hỗ trợ người dân có dấu hiệu, nguy cơ nhiễm bệnh…

Không nói ra nhưng tôi biết tất cả chúng tôi, từ sếp đến nhân viên ngày ấy, đều có thể tự hào khi chứng kiến những chatbot, voicebot của FPT.AI giải đáp hàng trăm thắc mắc về dịch bệnh mỗi ngày, tiếp nhận hàng nghìn cuộc gọi đến của người dân, thực hiện hàng triệu cuộc gọi đi để hỗ trợ, hỏi thăm người dân về tình hình sức khỏe của họ… Có lẽ chưa bao giờ bot AI lại gần gũi và đi sâu len lỏi đến những vấn đề nhức nhối và thiết thực đến như vậy. Đó không chỉ là niềm tự hào về hiệu quả những con bot mang lại, mà còn là sự tự nguyện đóng góp không lợi nhuận với trách nhiệm của một doanh nghiệp, của những công dân đối với cộng đồng và đất nước.

Và rồi, như một sự đền đáp cho tinh thần và nỗ lực của chúng tôi, mặc dù mọi hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như sinh hoạt của con người gần như bị đóng băng, thì những con bot của chúng tôi đã hoạt động không biết mệt mỏi và phát huy 200%, thậm chí 300% năng suất của mình, thay thế cho nguồn nhân lực bị phong tỏa và đình trệ; đem lại tăng trưởng vượt cả kỳ vọng của tất cả chúng tôi. Đó là điều kỳ diệu mà có lẽ tôi sẽ còn nhớ mãi, như cách người Việt Nam thời kỳ này sẽ giữ hồi ức về Covid vậy.

Chặng IV – Ra biển lớn

“Tôi không sợ bão, vì tôi đang học cách điều khiển con tàu của mình” – (Louisa May Alcott.)

Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên nghe đến ý tưởng “Go  Indonesia” là trong một buổi họp giữa anh VietLH (thời còn là CTO tập đoàn) – sếp tôi –  và anh Đinh Lê Đạt – Founder & CEO của ANTS, giờ là ANTSOMI. Khi đó anh Đạt cũng mới đưa ANTS sang khai phá thị trường Indo và đánh giá đây là một thị trường rất tiềm năng cho AI.

Nhưng cũng phải gần 2 năm sau, khi FPT Smart Cloud ra đời và NLP Bahasa Indonesia bắt đầu được xây dựng những nền móng đầu tiên thì Ban Lãnh đạo mới quyết định chính thức Go global.

Chiến lược được đưa ra và thảo luận, những buổi họp nghiên cứu thị trường, kế hoạch Go to market và chương trình hành động,… Tuy nhiên thông tin vẫn khá mơ hồ khi tất cả những gì chúng tôi có thể tìm được là trên internet và tham khảo từ vài nguồn thông tin, chính xác là đếm cua trong lỗ. Nhưng không vào hang cọp sao bắt được cọp con, đã đâm lao thì phải theo lao, cứ phải làm thì mới biết thành hay bại được.

Việc bước vào một thị trường mới hay đưa một sản phẩm mới ra thị trường có một điểm giống nhau, đó là cần phải có khách hàng đầu tiên, case study đầu tiên; và chúng tôi lại ngồi với nhau để bàn cách có được điều đầu tiên ấy một cách nhanh chóng và thuận lợi nhất. Và không cách bán hàng nào hiệu quả hơn là khách hàng giới thiệu khách hàng. Chúng tôi có vẻ đã khá may mắn khi áp dụng đúng nguyên tắc đó khi được COO của khách hàng hiện tại giới thiệu cho COO của chi nhánh công ty đó tại Indonesia.

Nhưng cũng phải một năm sau, từ thời điểm sắp xếp và chuẩn bị được cuộc gặp đầu tiên, sau những cuộc trao đổi, đề xuất và đấu thầu thì chúng tôi đã chính thức có được hợp đồng đầu tiên cho chiến lược Go global của mình vào tháng 6/2023 vừa rồi. Thực sự không có gì dễ dàng, nhưng  đúng là “Càng khó khăn thì kết quả đạt được lại càng ngọt ngào” – câu nói quả không sai.

Mặc dù tất cả chỉ mới là khởi đầu, mặc dù phía trước chắc chắn còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng không hiểu sao tôi có một niềm tin rằng cứ tiến về phía trước, sẽ có đường cho chúng tôi đi, như những ngày đầu tiên của FPT.AI vậy.